Белгісіз бір заманда Қорғалжын ауданы, Майшұқыр ауылында Сержан атты бай тұрыпты. Кезінде ауылдағы билік өз қолында болған бай өзі тойса да, көзі тоймайтын дүниеқоңыз, сараң адам болған екен. Бар билік қолында болғандықтан халықты қанап, қыстап, ойына келгенін істеген. Өзінің қара басын ғана ойлаған. Ауылдағы ең шұрайлы жер де, өзен-көлдер де соның қарамағында болған. Иелігіндегі суды, жерді халық пайдалана алмайтын. Себебі бай: «Менің дүниеме қол сұқсаң, ақысын төле»,—деп пәле салады екен.Күндердің күнінде ауылдың басына қара бұлт төнеді. Ауылда құрғақшылық болады. Ауыл шаруашылығының егістігі тұтас шықпай, құрғақшылықпен қатар, ашаршылық азабы қатар төнеді. Дәл сол тұста қарапайым халық көмекті байдан сұрап, өзен арнасын егістікке бұруын өтініш етіп келеді. Онда бай егістікке жіберілген судың есесіне халықтан өздерінің қорадағы күн көріс малдарын алатынын айтады. Әрине, амалы жоқ халық ауылбасы Сержанның ұсынысына көнеді. Осылай малдарынан айырылып қалған халық егістігін аман алып қалады.Дегенмен қарапайым халықтың мұң-зарына құлақ түрмей өз құлқынын ғана ойлаған байға да зауал келеді. Отар-отар малдары бірінен соң бірі індетке шалдығып, қырыла бастайды. Арамдықпен жиған малдан түгі қалмаған бай кедейлер қатарына амалсыз қосылады.Кезінде менің көлім деп әмірлік жүргізген байды мұқатқысы келгендер көлді «Атқырылған» деп ауыл арасында атап жүреді екен. Кейін де сол атау көлдің аты болып қала береді.
Главный герой повести А С. Пушкина «Станционный смотритель» Самсон Вырин - обыкновенный, ничем не примечательный мелкий чиновник, «маленький человек» . Повествованию о его горестной судьбе предпослан эпиграф из Вяземского: Коллежский регистратор, Почтовой станции диктатор. В этих словах содержится горькая ирония. Станционный смотритель не диктатор, а «сущий мученик четырнадцатого класса» , огражденный своим чином разве что от побоев. «Кто не проклинал станционных смотрителей, кто с ними не бранивался? » -спрашивает рассказчик. Проезжающим они кажутся «извергами» , «муромскими разбойниками» . Вступаясь за этих людей, автор говорит о том, что должность смотрителя - настоящая каторга. Он виноват во всем: в плохой погоде, в том, что ямщик упрям, а лошади не везут. В дождь и в слякоть станционный смотритель бегает по дворам, в мороз скрывается в сенях от гнева постояльца. Самсон Вырин описывается Пушкиным как добрый семьянин, любящий муж и отец. После смерти красавицы жены он не женится вторично, не приводит в дом мачеху, но живет вдвоем с дочерью, которая становится смыслом его жизни. Прямодушный и бесхитростный, Вырин не замечает кокетства дочери с проезжающими, не видит притворства постояльца, задумавшего увезти Дуню. После бегства Дуни с ротмистром Минским станционный смотритель не находит себе места, думая о дочери. Его преследуют ужасные мысли о «молоденьких дурах» , которые «сегодня в атласе да бархате» , а завтра метут улицы «вместе с голью кабацкою» . Безусловно, эти опасения имели основания. Вырин прилагает все усилия, чтобы свою «заблудшую овечку» . Он разыскивает Минского, умоляет возвратить ему дочь. Но все напрасно: сунув несчастному отцу пачку ассигнаций, Минский считает, что его обязательства по отношению к смотрителю исполнены, а дальнейшие отношения между ними невозможны.
Белгісіз бір заманда Қорғалжын ауданы, Майшұқыр ауылында Сержан атты бай тұрыпты. Кезінде ауылдағы билік өз қолында болған бай өзі тойса да, көзі тоймайтын дүниеқоңыз, сараң адам болған екен. Бар билік қолында болғандықтан халықты қанап, қыстап, ойына келгенін істеген. Өзінің қара басын ғана ойлаған. Ауылдағы ең шұрайлы жер де, өзен-көлдер де соның қарамағында болған. Иелігіндегі суды, жерді халық пайдалана алмайтын. Себебі бай: «Менің дүниеме қол сұқсаң, ақысын төле»,—деп пәле салады екен.Күндердің күнінде ауылдың басына қара бұлт төнеді. Ауылда құрғақшылық болады. Ауыл шаруашылығының егістігі тұтас шықпай, құрғақшылықпен қатар, ашаршылық азабы қатар төнеді. Дәл сол тұста қарапайым халық көмекті байдан сұрап, өзен арнасын егістікке бұруын өтініш етіп келеді. Онда бай егістікке жіберілген судың есесіне халықтан өздерінің қорадағы күн көріс малдарын алатынын айтады. Әрине, амалы жоқ халық ауылбасы Сержанның ұсынысына көнеді. Осылай малдарынан айырылып қалған халық егістігін аман алып қалады.Дегенмен қарапайым халықтың мұң-зарына құлақ түрмей өз құлқынын ғана ойлаған байға да зауал келеді. Отар-отар малдары бірінен соң бірі індетке шалдығып, қырыла бастайды. Арамдықпен жиған малдан түгі қалмаған бай кедейлер қатарына амалсыз қосылады.Кезінде менің көлім деп әмірлік жүргізген байды мұқатқысы келгендер көлді «Атқырылған» деп ауыл арасында атап жүреді екен. Кейін де сол атау көлдің аты болып қала береді.
Коллежский регистратор,
Почтовой станции диктатор.
В этих словах содержится горькая ирония. Станционный смотритель не диктатор, а «сущий мученик четырнадцатого класса» , огражденный своим чином разве что от побоев. «Кто не проклинал станционных смотрителей, кто с ними не бранивался? » -спрашивает рассказчик. Проезжающим они кажутся «извергами» , «муромскими разбойниками» . Вступаясь за этих людей, автор говорит о том, что должность смотрителя - настоящая каторга. Он виноват во всем: в плохой погоде, в том, что ямщик упрям, а лошади не везут. В дождь и в слякоть станционный смотритель бегает по дворам, в мороз скрывается в сенях от гнева постояльца.
Самсон Вырин описывается Пушкиным как добрый семьянин, любящий муж и отец. После смерти красавицы жены он не женится вторично, не приводит в дом мачеху, но живет вдвоем с дочерью, которая становится смыслом его жизни. Прямодушный и бесхитростный, Вырин не замечает кокетства дочери с проезжающими, не видит притворства постояльца, задумавшего увезти Дуню. После бегства Дуни с ротмистром Минским станционный смотритель не находит себе места, думая о дочери. Его преследуют ужасные мысли о «молоденьких дурах» , которые «сегодня в атласе да бархате» , а завтра метут улицы «вместе с голью кабацкою» . Безусловно, эти опасения имели основания. Вырин прилагает все усилия, чтобы свою «заблудшую овечку» . Он разыскивает Минского, умоляет возвратить ему дочь. Но все напрасно: сунув несчастному отцу пачку ассигнаций, Минский считает, что его обязательства по отношению к смотрителю исполнены, а дальнейшие отношения между ними невозможны.